Karel de Grote Hogeschool
Maatschappelijke ondersteuning
In het secundair onderwijs is er geen vaste definitie van ‘een ex-OKAN leerling’. Er bestaat ook niet maar één soort ex-OKAN-leerling. Elke situatie moet apart bekeken worden, elke leerling heeft andere noden en dat maakt de begeleiding, ondersteuning en opvolging van deze leerlingen net zo complex, zowel op klas- als op schoolniveau. Toch zijn er heel wat randinstellingen waarop secundaire scholen een beroep kunnen doen én biedt het wettelijk kader ook heel wat mogelijkheden.
Voor meer info en het wettelijk kader kan je terecht bij AgODi:
- AgODi – AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSDIENSTEN, Afdeling Scholen en leerlingen – Secundair Onderwijs, Koning Albert II-laan 15, 1210 BRUSSEL
- Meer info over ‘Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers organiseren in het voltijds gewoon secundair onderwijs: OKAN’ vind je op de website van Onderwijs Vlaanderen en in de Omzendbrief SO 75.
- Meer info over het organiseren van individuele leertrajecten (flexibele leerwegen) en vrijstellingen vind je eveneens op Onderwijs Vlaanderen.
- Aanbevelingen voor de doorstroom van nieuwkomersleerlingen naar het vervolgonderwijs in Vlaanderen en Nederlands vind je in de publicatie OKAN/ISK en daarna.
Onder flexibele leerwegen verstaan we zowel interne differentiatie en externe differentiatie als praktijken voor specifieke doelgroepen.
De interne differentiatie is wat we benoemen met de term binnenklasdifferentiatie, bijv. een miniklas tijdens de les Frans waarin een aantal leerlingen extra begeleiding krijgen.
Bij externe differentiatie gaat het om ingrepen op schoolniveau, bijv. ingeroosterde uren voor remediëring of verdieping voor een bepaald vak.
De praktijken voor specifieke doelgroepen (bijv. topsporters, ex-OKAN-leerlingen of leerlingen met een bepaalde beperking) vragen meestal iets meer opzoekwerk, maar ook hier zijn er veel mogelijkheden, bijv. de studieduur versnellen of vertragen, doorstromen na een tekort of het toekennen van een vrijstelling.
Bij twijfel over wat kan en mag neem je als school best contact op met AgODi.
Voor meer ondersteuning op maat voor scholen, leerkrachten en ex-OKAN-leerlingen kan je ook bij volgende instellingen terecht:
- Scholen en leerkrachten kunnen zelf beroep doen op de pedagogische begeleidingsdienst van de betreffende koepel.
- OKAN-scholen krijgen extra uren om ex-OKAN-leerlingen te begeleiden en te ondersteunen bij de overstap naar het regulier onderwijs. Deze uren worden toegekend aan vervolgschoolcoaches en kunnen uitsluitend gebruikt worden voor begeleiding, ondersteuning en opvolging van ex-OKAN-leerlingen in het regulier onderwijs en voor expertise-overdracht en - opbouw in het regulier onderwijs m.b.t. ex-onthaalleerlingen. Zij moeten zorgen voor ‘een warme overdracht’. We merken dat dit een belangrijk pijnpunt is.
- Vervolgschoolcoaches en ondersteuningscoaches zijn nochtans vragende partij om meer betrokken te worden bij de overgang van ex-OKAN-leerlingen naar het regulier onderwijs. Zij kunnen een belangrijke bron van informatie zijn, de reguliere leerkrachten helpen bij het in kaart brengen van de beginsituatie én ook didactische tips meegeven om bepaalde inhouden over te brengen of om te werken aan een veilig klasklimaat. Bekijk als leerkracht in het regulier onderwijs zeker het dossier en het advies uit OKAN en aarzel niet om de vervolgschoolcoach van je ex-OKAN-leerlingen te contacteren voor meer info ter voorbereiding van de toelatingsklassenraad of zelfs verderop in het traject.
- Elke erkende school in Vlaanderen werkt samen met een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB). Ook daar kan je terecht wanneer er vragen zijn bij:
- leren en studeren: problemen met lezen, schrijven, rekenen, leren ...
- de onderwijsloopbaan: vragen bij de studiekeuze, studierichtingen, attesten en diploma's, ...
- psychisch en sociaal functioneren: depressieve gevoelens, stress, faalangst, pestproblemen, grensoverschrijdend gedrag, een moeilijke thuissituatie ...
- preventieve gezondheidszorg: gezondheidsproblemen, inentingen, groeistoornissen, druggebruik, overgewicht, …
Wanneer de brede basiszorg aangeboden door de leerkracht en de school onvoldoende blijkt, kan je met een specifieke vraag terecht bij het CLB. Als de school het nodig vindt om een leerling door te verwijzen naar het CLB, zal ze dit eerst bespreken met de leerling en de ouders/voogden. Bij sommige ex-OKAN-leerlingen is het niet altijd duidelijk of een zwak taalniveau verbonden is met de taalachterstand of er mogelijk een link is met een taalstoornis. Veel ex-OKAN-leerlingen kampen ook met PTSS (posttraumatische stressstoornis) en hebben op dat vlak extra hulp nodig. Ook met zulke vragen kan je bij het CLB terecht.