Karel de Grote Hogeschool
Lange tijd leefde het idee dat talen elkaar verdringen wanneer je een nieuwe taal leert. Dat elke nieuwe taal plaats inneemt van de talen die je al kent. Dat ex-OKAN-leerlingen m.a.w. eerst moeten focussen op het Nederlands vooraleer ze een volgende vreemde taal zouden kunnen leren. Om die reden wordt het vak Frans in het secundair onderwijs vaak (onterecht) gedispenseerd voor ex-OKAN-leerlingen.
Volgens Jim Cummins (1979) verloopt taalleren helemaal niet op die manier. Hij ontwikkelde de interdependentie- of afhankelijkheidstheorie die verklaart waarom talen elkaar niet verdringen, maar die aantoont dat alle kennis die je in verschillende talen verwerft net terechtkomt in één groot reservoir. Alle talen putten uit datzelfde kennisreservoir, uit die onderliggende basis. Uit het beschikbare onderzoek blijkt dan ook dat het leren van een nieuwe vreemde taal (zoals het Frans) over het algemeen geen negatieve en regelmatig zelfs een positieve impact heeft op de vaardigheden van de dominante instructietaal (in ons geval het Nederlands) (Hooft, Gobyn & Van den Branden, 2018).
We willen ex-OKAN-leerlingen dus expliciet laten putten uit het kennisreservoir dat ze eerder hebben opgebouwd in andere talen. Alle ex-OKAN-leerlingen hebben in het OKAN-onderwijs tijdens het leerproces van de Nederlandse taal al taalleerstrategieën aangeleerd gekregen of misschien leerden ze in hun thuisland al een andere vreemde taal. Net daarop zullen we bij het aanleren van het Frans expliciet inspelen, door gebruik te maken van de zogenaamde expliciete strategie-instructie. Die omvat vijf stappen (Rogiers, Van Ammel, Bogaert & Van Keer, 2020 gebaseerd op Duke, Pearson, Strachan, & Billman, 2011).
Naar Rogiers, M., Van Ammel, K., Bogaert, R. & Van Keer, H. (2020). Begrijpend lezen, Instructieprincipe 3: Voorzie in expliciete strategie-instructie. Didactiek Nederlands – Handboek. Geraadpleegd op 4/7/2022 via https://didactieknederlands.nl/handboek/2020/12/begrijpend-lezen-instru….
Door op geregelde basis expliciet stil te staan bij strategieën, deze bewust de integreren in het lesmateriaal en ze in te oefenen tijdens de les, kunnen leerlingen hun strategierepertoire uitbreiden en meer diepgaande strategieën gaan gebruiken. De bedoeling is dat leerlingen de strategieën zodanig onder de knie krijgen dat ze ze ook zelfstandig kunnen inzetten, bijvoorbeeld bij een zelfstandige opdracht of buiten de les.
In onze fiches en basismethode Frans A1 wordt telkens expliciet verwezen naar de verschillende taalleerstrategieën die aan bod komen in het OKAN-onderwijs en in de leerplannen Frans van het KathOndVla.
Het volledige overzicht van taalleerstrategieën met overeenkomstige codes is terug te vinden in de kijkwijzer.
